Niniejszy artykuł stanowi kontynuację naszego cyklu o zmianach w prawach konsumenta. Wszystkich z Państwa, którzy działają w obrocie konsumenckim zachęcamy do zapoznania się również z artykułem dotyczącym zmian wdrażanych celem implementacji dyrektywy cyfrowej oraz towarowej, mających istotne znaczenie szczególnie w kontekście prawa odstąpienia od umowy, a także zmian w zakresie rękojmi konsumenckiej.
Dyrektywa Omnibus – co to jest i jaki jest cel nowych regulacji prawnych?
Dyrektywa Omnibus (dalej: „Dyrektywa”) jest to potoczna nazwa Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniającej dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta.
Dyrektywa implementowana została do polskiego porządku prawnego na mocy ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r., poz. 2581), zmieniającej szereg aktów prawnych, takich jak: ustawa o prawach konsumenta, ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów, ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, czy ustawa o informowaniu o cenach towarów i usług.
Ustawa implementująca weszła w życie w dniu 1 stycznia 2023 roku. Niewątpliwie zatem, jeżeli działalność związana ze sprzedażą towarów i usług nie została jeszcze dostosowana do nowych wymogów – należy dokonać tego niezwłocznie.
Głównym motywem wprowadzenia nowych przepisów było zapewnienie silniejszej ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami przedsiębiorców, np. w przypadku prowadzonych akcji promocyjnych, a także zapewnienie im większej wiedzy, umożliwiającej świadome dokonywanie wyborów, poprzez wprowadzenie dodatkowych obowiązków informacyjnych.
Jakie zmiany wprowadzają nowe przepisy?
Jednym z najszerzej komentowanych obowiązków wprowadzonych przez Dyrektywę, jest obowiązek podawania informacji o tzw. najniższej cenie w przypadku informowania o obniżeniu ceny towaru lub usługi. Powyższe oznacza, iż w przypadku promocji obok promocyjnej ceny powinna zostać podana również informacja o najniższej cenie danego towaru lub usługi, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.
Wyjątki przewidziane w tym zakresie przez ustawodawcę dotyczą:
- towarów lub usług oferowanych do sprzedaży w okresie krótszym niż 30 dni – w takiej sytuacji obok informacji o obniżonej cenie uwidacznia się informację o najniższej cenie, która obowiązywała w okresie od dnia rozpoczęcia sprzedaży tego produktu do dnia wprowadzenia obniżki;
- a także towarów, które ulegają szybkiemu zepsuciu lub mają krótki termin przydatności – w takim przypadku obok informacji o obniżonej cenie uwidacznia się informację o cenie sprzed pierwszego zastosowania obniżki.
Co istotne, dla podmiotów oferujących konsumentom towary lub usługi – brak wykonania ww. obowiązku naraża przedsiębiorcę na karę pieniężną w wysokości nawet do 40.000,00 złotych (w zależności m. in. od częstotliwości naruszenia).
Nowe przepisy wprowadzają również szereg dodatkowych obowiązków informacyjnych po stronie przedsiębiorców. Celem powyższego jest umożliwienie konsumentom dokonywania bardziej świadomych wyborów zakupowych, a także ułatwienie kontaktu z przedsiębiorcą. Nowymi informacjami, które powinny być przekazywane konsumentom są m. in.:
- informacje o adresie przedsiębiorstwa, adresie poczty elektronicznej oraz numerze telefonu, pod którym konsument może kontaktować się z przedsiębiorcą. Ważnym przy tym jest, aby powyższe środki komunikacji umożliwiały szybką i efektywną komunikację. Dodatkowo jeżeli przedsiębiorca udostępnia inne środki komunikacji online, które gwarantują (1) zachowanie pisemnej korespondencji pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem, w tym daty i godziny takiej korespondencji, (2) spełniają wymogi trwałego nośnika oraz (3) umożliwiają szybkie i efektywne komunikowanie się z przedsiębiorcą – powinien on poinformować konsumenta również o tych środkach komunikacji;
- informacje o indywidualnym dostosowaniu ceny na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji – jeżeli przedsiębiorca takie stosuje, a także
- w przypadku przedsiębiorców umożliwiających dostęp do wystawionych przez konsumentów opinii o produktach – informacji o tym, czy i w jaki sposób przedsiębiorca zapewnia, aby publikowane opinie pochodziły od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli.
Dodatkowe obowiązki informacyjne nałożone zostały również na internetowe platformy handlowe, które mają obowiązek poinformować konsumenta o:
- głównych parametrach decydujących o plasowaniu ofert przedstawianych konsumentowi w wynikach wyszukiwania;
- fakcie, czy osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe na internetowej platformie handlowej jest przedsiębiorcą (powyższy obowiązek ma znaczenie dla oceny zastosowania w stosunku do kupujących przepisów o ochronie konsumenckiej) oraz
- podziale obowiązków związanych z umową pomiędzy osobą trzecią oferującą towary, a platformą internetową.
Jak dostosować swoją działalność do nowych przepisów prawa?
Przede wszystkim bezzwłocznie. Mając na uwadze fakt, iż ww. przepisy prawa już obowiązują niewątpliwie dostosowanie stosowanych dokumentów oraz praktyk powinno nastąpić jak najszybciej.
Celem dostosowania się do nowych wymogów prawnych przedsiębiorcy będą zobowiązani nie tylko do dostosowania stosowanych w ramach swojej działalności praktyk, lecz również dokumentacji dostarczanej konsumentom w związku z prowadzoną działalnością oraz sprzedażą. Szczególnej ocenie pod kątem zgodności z nowymi przepisami powinny zatem podlegać informacje kontaktowe przedsiębiorców zamieszczane na stronach internetowych, regulaminy, treści informacji przekazywanych konsumentom w związku z zawarciem umowy, treści ofert, a także wszelkie informacje przedkontraktowe. Należy rozważyć również wdrożenie odpowiednich narzędzi technicznych, np. w zakresie weryfikację osób wystawiających opinie dotyczące produktów.
Ważnym obowiązkiem jest również zadbanie o to, aby konsumenci przed zawarciem umowy informowani byli o przysługujących im prawach oraz odpowiedzialności za zgodność świadczenia z umową.
Podsumowanie
- od dnia 1 stycznia 2023 roku przedsiębiorcy powinni zwrócić szczególną uwagę na znowelizowane przepisy implementujące do polskiego porządku prawnego tzw. dyrektywę Omnibus,
- nowelizacja wprowadza przede wszystkim szereg obowiązków informacyjnych w stosunku do konsumentów, mających na celu wzmocnienie ich pozycji w obrocie, a także ochronę przed nieuczciwymi praktykami,
- przedsiębiorcy powinni dokonać niezwłocznej weryfikacji stosowanych przez nich dokumentów, a także procedur – celem weryfikacji zgodności z nowymi przepisami.
W przypadku, gdybyście chcieli Państwo uzyskać dodatkowe informacje lub potrzebowali wsparcia w zakresie dostosowania dokumentacji do nowych wymogów prawnych, a także weryfikacji, czy nowe przepisy mają zastosowanie do Państwa działalności – nasz zespół ekspertów pozostaje do Państwa dyspozycji.
